Atopische dermatitis (eczeem) is een chronische inflammatoire huidaandoening die intense jeuk, roodheid en ongemak veroorzaakt. Hoewel lokale steroïden vaak de eerste verdedigingslinie vormen, zijn ze niet altijd effectief, vooral niet als het om de langetermijnbehandeling gaat. In dit artikel wordt uiteengezet wat er gebeurt als steroïden er niet in slagen de uitbarstingen van eczeem onder controle te houden, en wordt het groeiende aanbod aan alternatieve behandelingen geschetst dat nu beschikbaar is.
Waarom lokale steroïden niet altijd voldoende zijn
Lokale steroïden kunnen de ontsteking tijdens een opflakkering van eczeem snel verminderen. Langdurig gebruik kan de huid echter dunner maken, waardoor deze kwetsbaarder wordt. Dermatologen adviseren over het algemeen alleen gebruik op korte termijn.
Het kernprobleem? Eczeem wordt zelden veroorzaakt door één enkele factor. Het wordt vaak veroorzaakt door een combinatie van genetische aanleg, irriterende stoffen uit de omgeving (zoals droge lucht of huisstofmijt), allergieën en zelfs stress. Als onderliggende triggers niet worden aangepakt, maskeren steroïden alleen de symptomen en genezen ze niet.
Onderwerpen op recept die verder gaan dan steroïden
Wanneer steroïden geen verlichting meer bieden, wenden dermatologen zich tot een verscheidenheid aan niet-steroïde receptgeneesmiddelen:
- Calcineurineremmers (Pimecrolimus, Tacrolimus): Deze crèmes onderdrukken de immuunrespons in de huid en verminderen ontstekingen zonder de langdurige bijwerkingen van steroïden.
- PDE-4-remmers (Crisaborole, Roflumilast): Deze medicijnen dempen een overactief immuunsysteem door het blokkeren van een enzym genaamd PDE4, waardoor jeuk, zwelling en huiduitslag verminderen.
- JAK-remmers (Ruxolitinib): Deze blokkeren specifieke ontstekingssignalen binnen het immuunsysteem en bieden een meer gerichte aanpak.
- Arylkoolwaterstofreceptoragonisten (Tapinarof): Deze werken om de huidbarrière te herstellen en ontstekingen te verminderen.
Deze topische middelen kunnen alleen of in combinatie worden gebruikt, afhankelijk van de ernst en frequentie van de opflakkeringen.
Systemische medicatie: als diep in de huid niet genoeg is
Voor ernstige gevallen werken systemische medicijnen door het hele lichaam om ontstekingen te verminderen:
- JAK-remmers (Abrocitinib, Upadacitinib): Orale JAK-remmers richten zich systemisch op ontstekingsroutes. Hoewel de resultaten niet onmiddellijk zijn, verbetert de jeuk vaak snel.
- Biologische geneesmiddelen (Dupilumab, Lebrikizumab, Nemolizumab, Tralokinumab): Deze injectables richten zich op specifieke delen van het immuunsysteem en blokkeren chemische boodschappers die ontstekingen veroorzaken.
- Immunosuppressiva (cyclosporine, methotrexaat, azathioprine, mycofenolaat): Oudere maar nog steeds effectieve medicijnen onderdrukken in grote lijnen het immuunsysteem. Ze zijn doorgaans gereserveerd voor ernstige gevallen waarin andere opties falen.
Oudere orale corticosteroïden zoals prednison worden zelden aanbevolen vanwege aanzienlijke bijwerkingen.
Wanneer moet u medische hulp zoeken?
Als uw gebruikelijke behandelingen niet meer werken, is het tijd om naar een dermatoloog te gaan. Tekenen zijn onder meer:
- Intense, constante jeuk
- Met vloeistof gevulde blaren of korstvorming
- Zwelling
*Slaapstoornissen door symptomen - Verhoogde gevoeligheid van de huid
- Wijdverbreide huiduitslag
- Koorts of warmte rond de getroffen gebieden
De behandeling van eczeem is iteratief. Dermatologen passen de therapie aan op basis van symptoombeheersing, beginnend met opties met een lage potentie en escalerend indien nodig.
Het eindresultaat
Topische steroïden zijn een nuttige initiële behandeling voor atopische dermatitis, maar vormen geen oplossing voor de lange termijn. Een groeiend aantal niet-steroïde voorgeschreven medicijnen – zowel lokaal als systemisch – bieden effectieve alternatieven, vaak met minder bijwerkingen. Het vinden van de juiste behandeling kan geduld en samenwerking met een dermatoloog vereisen.
