De National Institutes of Health (NIH) heeft een belangrijke wijziging aangekondigd in het proces voor het toekennen van subsidies, waarbij ze afstappen van het gebruik van gepubliceerde financieringslimieten – historisch bekend als ‘paylines’ – ten gunste van een meer uniforme, maar ongedefinieerde financieringsstrategie. De verschuiving, beschreven in een aankondiging van 21 november 2025, roept vragen op over transparantie en hoe wetenschappelijke verdiensten zullen worden afgewogen tegen politieke invloed bij financieringsbeslissingen.
Het einde van de winlijnen: een stille verandering
De aankondiging zelf bagatelliseert de betekenis van de verandering. De term ‘winlijn’ komt pas ver in het document voor, verborgen in een bredere discussie over het stroomlijnen van de NIH-financiering. Deze doelbewuste plaatsing onderstreept een belangrijk punt: de NIH legt actief de nadruk op een maatstaf waar wetenschappers al tientallen jaren op vertrouwen om hun kansen op het veiligstellen van onderzoeksdollars te beoordelen.
Het besluit vloeit voort uit een Executive Order van 7 augustus 2025, uitgevaardigd door president Trump, waardoor zijn regering meer controle kreeg over de toekenning van subsidies. Deze stap verschuift effectief de macht weg van het wetenschappelijke peer review-proces, dat traditioneel de financieringsbeslissingen op basis van verdienste leidde.
Wat waren winlijnen en waarom zijn ze belangrijk?
Winlijnen vertegenwoordigden het percentage ingediende subsidieaanvragen dat een NIH Instituut, Centrum of Bureau (ICO) in een bepaald jaar zou financieren. Een winlijn van 10% betekende bijvoorbeeld dat slechts één op de tien aanvragen financiering zou ontvangen. Dankzij deze cijfers konden onderzoekers, belangenbehartigers van patiënten en het publiek het concurrentievermogen van de NIH-financiering meten en het agentschap ter verantwoording roepen.
De afgelopen twintig jaar zijn de winlijnen gestaag gedaald, als gevolg van een stagnerende begroting van het Congres voor de NIH tegenover de stijgende kosten van wetenschappelijk onderzoek. Vanaf 2025 hadden veel ICO’s winlijnen van minder dan 10%, wat betekent dat minder dan één op de tien aanvragen succesvol was. De nieuwste wijziging elimineert zelfs deze onvolmaakte maatstaf.
De risico’s van ondoorzichtigheid
De verschuiving weg van winlijnen brengt verschillende zorgen met zich mee. Ten eerste wordt het zonder een transparante maatstaf moeilijker om te beoordelen of financieringsbeslissingen gebaseerd zijn op wetenschappelijke verdiensten of op politieke overwegingen. De NIH beweert dat peer review nog steeds zal worden gewogen, maar de aankondiging geeft geen details over hoeveel invloed het zal behouden.
Deze dubbelzinnigheid is bijzonder verontrustend gezien de staat van dienst van de regering-Trump op het gebied van het beëindigen van reeds toegekende subsidies en het achterhouden van geld aan universiteiten die niet aan haar eisen voldoen. Zonder winlijnen neemt het risico op gepolitiseerde financieringsbeslissingen aanzienlijk toe.
Wat betekent dit voor onderzoekers?
De afschaffing van winlijnen creëert onzekerheid voor wetenschappers. Voorheen boden een sterke peer review-score en een percentielrangschikking onder de winlijn een redelijke verwachting van financiering. Nu is dat verband minder duidelijk. Onderzoekers kunnen op basis van wetenschappelijke verdiensten of willekeurige politieke factoren blijven gissen of hun voorstellen zullen slagen.
De nieuwe strategie van de NIH kan onderzoekers er ook toe aanzetten zich te richten op ICO’s met historisch hogere financieringspercentages, waardoor de concurrentie verder wordt geconcentreerd en mogelijk veelbelovende projecten in ondergefinancierde gebieden over het hoofd worden gezien. De gevolgen op de lange termijn blijven onzeker, maar de verandering introduceert ongetwijfeld een nieuwe laag van onvoorspelbaarheid in de toch al competitieve wereld van de NIH-subsidiefinanciering.
Uiteindelijk roept het besluit om de betaallijnen op te geven serieuze vragen op over de transparantie en verantwoordelijkheid bij de federale onderzoeksfinanciering. Hoewel de NIH volhoudt dat haar doel een duidelijkere en consistentere besluitvorming is, dreigt deze stap het wetenschappelijke proces ten gunste van politieke controle te ondermijnen.
