Osoby, u których zdiagnozowano chorobę afektywną dwubiegunową, często muszą zmagać się z innymi problemami psychicznymi w tym samym czasie, co choroba podstawowa. Nie jest to rzadkością: badania pokazują, że większość osób cierpiących na chorobę afektywną dwubiegunową przynajmniej raz w życiu spełnia kryteria innego zaburzenia psychicznego. Zrozumienie tych współwystępujących schorzeń ma kluczowe znaczenie, ponieważ mogą skomplikować leczenie i znacząco wpłynąć na ogólne samopoczucie pacjenta.
Związek między chorobą afektywną dwubiegunową a stanami lękowymi
Zaburzenia lękowe to najczęstszy stan współwystępujący, dotykający około 40% osób z chorobą afektywną dwubiegunową. Ta zbieżność nie jest przypadkowa: objawy mogą się wzajemnie nasilać. Na przykład epizod maniakalny może zwiększyć niepokój, a sam lęk może wywołać lub pogorszyć wahania nastroju w chorobie afektywnej dwubiegunowej. Bezsenność, częsty objaw lęku, może również destabilizować regulację nastroju w chorobie afektywnej dwubiegunowej, popychając ludzi do bardziej ekstremalnych wzlotów i upadków.
Skrzyżowanie z zaburzeniem osobowości typu borderline
Zaburzenie osobowości typu borderline (BPD) to kolejne często współwystępujące zaburzenie. Obie patologie mają wspólne objawy, takie jak niestabilność emocjonalna, impulsywność i wahania nastroju, co prowadzi do częstych błędnych diagnoz. Do 40% osób, u których początkowo zdiagnozowano BPD, może w rzeczywistości cierpieć na chorobę afektywną dwubiegunową, podczas gdy około 10–20% osób z chorobą afektywną dwubiegunową również spełnia kryteria BPD. Kluczową różnicą jest czas trwania i wzór wahań nastroju: choroba afektywna dwubiegunowa obejmuje odrębne epizody, podczas gdy wahania emocjonalne w BPD są często szybsze i wszechobecne.
ADHD i choroba afektywna dwubiegunowa: złożony związek
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) często współwystępuje z chorobą afektywną dwubiegunową i dotyka aż 17% dorosłych z tą chorobą. To połączenie może prowadzić do gorszego funkcjonowania i częstszych epizodów szybkich wahań nastroju. Nakładające się objawy, takie jak impulsywność i drażliwość, utrudniają ich rozróżnienie. Wysoki poziom energii, zdezorganizowane myślenie i złe planowanie u nieleczonego ADHD mogą imitować manię, co jeszcze bardziej utrudnia diagnozę. Ponadto depresja jest powszechna w ADHD (dotyka 18,6–53,3% zdiagnozowanych), co może przesłaniać prawdziwą naturę choroby afektywnej dwubiegunowej.
Dlaczego współwystępujące zaburzenia mają znaczenie
Leczenie tylko jednego schorzenia i ignorowanie innych jest nieskuteczne. Badania pokazują, że na przykład występowanie choroby afektywnej dwubiegunowej i ADHD pogarsza wyniki w przypadku obu schorzeń. Aby poprawić jakość życia, niezbędna jest trafna diagnoza i kompleksowe leczenie. Jeśli objawy nie odpowiadają rozpoznaniu choroby afektywnej dwubiegunowej, należy przeprowadzić dokładną ocenę pod kątem chorób współwystępujących.
Ignorowanie tych powiązań może prowadzić do długotrwałego cierpienia i nieoptymalnego leczenia. Specjaliści zajmujący się zdrowiem psychicznym muszą wziąć pod uwagę pełny obraz sytuacji, aby zapewnić najskuteczniejszą opiekę.
Ostatecznie wiele osób cierpiących na chorobę afektywną dwubiegunową cierpi na wiele schorzeń psychicznych. Rozpoznanie i leczenie tych chorób współistniejących ma kluczowe znaczenie dla dokładniejszej diagnozy i ścieżki do poprawy dobrostanu.
